Węch – związany z nosem, to drugi „chemiczny” zmysł. W przeciwieństwie do smaku, zapach rozpoznawany jest przez setki różnych receptorów, z których każdy rozpoznaje inne cząsteczki.
Pole węchowe to obszar pokryty nabłonkiem węchowym. Zlokalizowane jest w górnej części jamy nosowej – powyżej małżowiny nosowej górnej oraz w okolicy przegrody nosa. W każdym przewodzie nosowym ma powierzchnię ok 2,5 cm2. Nabłonek węchowy jest grubszy od nabłonka oddechowego – w jego obrębie znajdują się komórki receptorowe (ok. 6-10 milionów) na rusztowaniu z komórek podstawnych i podporowych.
Nabłonek nerwowy jest unerwiony przez nerw węchowy oraz włókna nerwu trójdzielnego.
Zmysł węchu pozwala na uniknięcie wielu niebezpieczeństw – chroni przez spożyciem zepsutych pokarmów, ostrzega przed obecnością w powietrzu związków toksycznych czy dymu. Dodatkowo węch pozwala podświadomie ocenić atrakcyjność partnera oraz emocje innych osób.
Najczęstszymi przyczynami pogorszenie węchu są:
- urazy głowy,
- infekcje górnych dróg oddechowych (zwłaszcza wirusowe),
- przewlekłe stany zapalne zatok przynosowych,
- alergie,
- palenie papierosów,
- długotrwałe narażenie na substancje toksyczne,
- przyjmowanie leków,
- choroby nowotworowe,
- choroby metaboliczne,
- choroby neurodegeneracyjne,
- choroby psychiatryczne.